Trong thời đại số hóa ngày càng phát triển, lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi và khó lường hơn bao giờ hết. Không chỉ người tiêu dùng cá nhân trở thành nạn nhân, mà ngay cả các agency, công ty truyền thông, báo chí, KOL, KOC cũng có thể lọt vào “bẫy” của những kẻ gian. Những kịch bản lừa đảo ngày càng chuyên nghiệp, chỉn chu, thậm chí còn xây dựng được hình ảnh uy tín hơn cả những doanh nghiệp thật. Một ngày đẹp trời, bạn có thể nhận được một booking quảng cáo từ một page có tích xanh, website chỉn chu, email chuyên nghiệp và quy trình làm việc không khác gì các đối tác lớn. Nhưng chỉ đến khi chuyển tiền, hoặc phát hiện những dấu hiệu bất thường, bạn mới nhận ra mình đã bị lừa.
Vậy làm sao để nhận biết và phòng tránh những chiêu trò này? Có những nguyên tắc, kinh nghiệm và cảnh báo nào bạn nên ghi nhớ để bảo vệ bản thân, đội nhóm cũng như uy tín của mình trước những “cạm bẫy” ngày càng tinh vi? Sau đây là những phân tích, chia sẻ thực tế và lời khuyên hữu ích giúp bạn tránh bị lừa đảo khi nhận booking quảng cáo, đặc biệt là trong lĩnh vực truyền thông, KOL, KOC và agency.
Trước hết, hãy luôn cảnh giác với bất kỳ booking quảng cáo nào sử dụng email cá nhân như Gmail, Yahoo, Hotmail thay vì email công ty có domain riêng. Một doanh nghiệp, đặc biệt là các khách sạn, resort, thương hiệu lớn, luôn sử dụng email theo tên miền riêng để thể hiện sự chuyên nghiệp và bảo mật thông tin. Nếu bạn nhận được booking từ một email cá nhân, hãy đặt dấu hỏi lớn về độ xác thực của đối tác này. Đừng ngại yêu cầu họ gửi lại thông tin qua email công ty, hoặc liên hệ trực tiếp tới số hotline, website chính thức để xác minh.
Thứ hai, hãy kiểm tra kỹ càng website, fanpage và các kênh truyền thông của đối tác. Đừng chỉ nhìn vào tích xanh hay giao diện đẹp mắt mà vội tin tưởng. Hãy truy cập phần “Page Transparency” (tính minh bạch của trang) trên Facebook để xem lịch sử tạo trang, vị trí admin, các lần đổi tên, chuyển quyền sở hữu. Nếu phát hiện admin page ở các quốc gia lạ, hoặc page vừa tạo chưa lâu, hãy cẩn trọng. Ngoài ra, hãy kiểm tra domain website: domain mới tạo, nội dung sơ sài, hoặc không thể truy cập cũng là dấu hiệu cảnh báo.
Thứ ba, hãy đề phòng với các booking yêu cầu chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, đặc biệt là khi đối tác lấy lý do “cho nhanh”, “khỏi phải ký hợp đồng mất công”, “không cần hóa đơn đâu”. Với các công ty, mọi khoản chi đều cần hóa đơn, chứng từ hợp lệ để kế toán đối chiếu. Nếu đối tác né tránh quy trình này, khả năng cao đó là một giao dịch không minh bạch. Ngay cả khi bạn là KOL/KOC cá nhân, hãy ưu tiên làm việc với các đơn vị có quy trình rõ ràng, hợp đồng đầy đủ, và chuyển khoản qua tài khoản công ty.
Thứ tư, hãy cẩn trọng với các hợp đồng điện tử hoặc đường link lạ yêu cầu bạn click vào để ký. Nhiều trường hợp kẻ gian gửi link giả mạo, cài mã độc, hoặc lừa bạn cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng. Nếu đối tác yêu cầu ký hợp đồng online, hãy xác minh nền tảng ký điện tử đó có uy tín hay không, và tuyệt đối không đăng nhập hoặc cung cấp thông tin trên các website lạ.’
Thứ năm, hãy cảnh giác với các file đính kèm dạng zip, file lạ, hoặc yêu cầu tải logo, tài liệu qua email. Đây có thể là chiêu trò để cài mã độc, lấy cắp dữ liệu cá nhân, hoặc chiếm quyền kiểm soát máy tính của bạn. Thay vì tải về, hãy đề nghị đối tác upload tài liệu lên Google Drive hoặc các nền tảng lưu trữ uy tín, gửi link trực tiếp cho bạn.
Thứ sáu, hãy xác thực thông tin đối tác bằng nhiều nguồn khác nhau. Nếu nhận được booking từ một khách sạn, resort hay thương hiệu lớn, hãy chủ động gọi điện tới số hotline trên website chính thức, hoặc gửi email xác nhận tới bộ phận truyền thông, marketing của họ. Đừng chỉ dựa vào thông tin đối tác cung cấp qua email hay fanpage.
Thứ bảy, hãy xây dựng quy trình kiểm tra nội bộ trong team, agency hoặc nhóm KOL/KOC. Trước khi nhận booking, hãy có checklist xác minh: kiểm tra email, website, fanpage, yêu cầu hợp đồng, kiểm tra tài khoản nhận tiền, xác minh thông tin đối tác. Nếu có bất kỳ điểm nào bất thường, hãy hỏi ý kiến quản lý hoặc đồng nghiệp có kinh nghiệm.
Thứ tám, hãy luôn tỉnh táo trước những lời đề nghị “ngon ăn” như chuyển khoản tạm ứng 50% ngay lập tức, không cần hợp đồng, không cần hóa đơn, chỉ cần số tài khoản cá nhân là xong. Những chiêu trò này thường đánh vào tâm lý ham lợi, muốn nhận tiền nhanh của người nhận booking. Hãy nhớ, không có bữa ăn nào miễn phí, và giao dịch càng dễ dàng, càng cần cảnh giác.
Thứ chín, hãy cập nhật kiến thức về các hình thức lừa đảo mới nhất. Thường xuyên đọc tin tức, tham gia các group chia sẻ kinh nghiệm trong ngành, học hỏi từ những câu chuyện có thật để nâng cao cảnh giác cho bản thân và đồng nghiệp.
Cuối cùng, hãy giữ vững nguyên tắc: ưu tiên minh bạch, rõ ràng, không vì sự tiện lợi ngắn hạn mà đánh đổi sự an toàn lâu dài. Dù bạn là cá nhân hay doanh nghiệp, hãy luôn đặt uy tín và sự an toàn lên hàng đầu. Đừng ngại từ chối những booking có dấu hiệu bất thường, hoặc yêu cầu đối tác tuân thủ quy trình chuyên nghiệp.
Tóm lại, trong thời đại mọi thứ đều có thể bị làm giả, chỉ có sự tỉnh táo, cảnh giác và quy trình làm việc nghiêm túc mới giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có. Hãy nhớ, cái gì cũng có thể giả, chỉ có khoản lỗ chứng khoán của bạn là thật! Hãy bảo vệ mình, bảo vệ team và giữ vững uy tín nghề nghiệp trong thế giới số đầy cạm bẫy này.